Το μήνυμα πως «βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη συγκυρία κατά την οποία είτε θα υποστηρίξουμε τη δημοκρατία είτε θα επιτρέψουμε στην απολυταρχία να επικρατήσει», έστειλε ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζορτζ Τσούνης μιλώντας σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο υπαίθριο χώρο της αμερικανικής πρεσβείας για την 75η επέτειο του Δόγματος Τρούμαν και του Σχεδίου Μάρσαλ. Με φόντο το άγαλμα του Τζορτζ Μάρσαλ, το οποίο κοσμεί τον υπαίθριο χώρο της πρεσβείας, ο Τζορτζ Τσούνης παρατήρησε ότι σήμερα ο κόσμος βρίσκεται σε μια κρίσιμη συγκυρία όπως το 1947, «κατά την οποία τα ιδανικά αμφισβητούνται όσο ποτέ άλλοτε, καθώς η Ρωσία συνεχίζει τον βάναυσο πόλεμο της ενάντια σε ένα κυρίαρχο ευρωπαϊκό κράτος». Ειδικότερα, επέκρινε τις αυταρχικές δυνάμεις και αναρωτήθηκε αν πετύχουν στην Ουκρανία, ποια χώρα είναι η επόμενη;
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Αμερικανός πρέσβης προέταξε πως «αυτή είναι μια εποχή που πρέπει να μείνουμε ενωμένοι και πως σήμερα η αλληλεγγύη είναι πολύ σημαντική» και είπε πως «είναι σημαντικό σήμερα η Ελλάδα και οι ΗΠΑ να δείξουν ηγεσία, όπως ακριβώς κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και να διασφαλίσουν ότι κάθε Ουκρανός θα επιστρέψει σε ένα κράτος που θα είναι ελεύθερο, ενωμένο και ουκρανικό». Ειδική αναφορά έκανε στον σημερινό ρόλο της Ελλάδας, τονίζοντας πως έχει επιδείξει τεράστια ηγετική θέση στην Ευρώπη ως αναδυόμενος ενεργειακός κόμβος και ως βασικός κόμβος εφοδιασμού για το ΝΑΤΟ.
Περαιτέρω, ο Αμερικανός πρέσβης ανέδειξε τους ιδιαίτερους δεσμούς και τη φιλία μεταξύ της Ελλάδας και των ΗΠΑ, στέλνοντας το μήνυμα πως συνεχίζονται από το Δόγμα Τρούμαν και το Σχέδιο Μάρσαλ και γίνονται σήμερα όλο και πιο ισχυροί. Μάλιστα, τόνισε πως η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ελλάδα είναι αφοσιωμένη να διασφαλίσει ότι οι δύο χώρες θα συνεχίσουν να συνεργάζονται από κοινού για την περιφερειακή σταθερότητα.
Ξεκινώντας την ομιλία του, ο Αμερικανός πρέσβης υπογράμμισε τη σημασία του Δόγματος Τρούμαν κα του Σχεδίου Μάρσαλ, σημειώνοντας πως η Ευρώπη αναστήθηκε και επωφελήθηκε από μια άγνωστη μέχρι τότε εποχή ειρήνης και ευημερίας. Όπως ανέφερε, τέθηκαν τα θεμέλια για τη μεταπολεμική ανάκαμψη της Ευρώπης, βασισμένα στις αρχές της δημοκρατίας, της αλληλεγγύης, της οικονομικής ανάπτυξης και του σεβασμού του κράτους δικαίου, αναγνωρίζοντας παράλληλα την τεράστια στρατηγική σημασία της περιοχής για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, ενώ παράλληλα επιβεβαιώθηκε ο ιδιαίτερος δεσμός και η φιλία των Ηνωμένων Πολιτειών με την Ελλάδα.
Ειδικότερα, περιέγραψε την κατάσταση στην Ευρώπη, αλλά ιδίως στην Ελλάδα αμέσως μετά τον καταστροφικό Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σημειώνοντας πως οι ΗΠΑ αισθάνθηκαν την υποχρέωση να έρθουν από χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά και να την ανοικοδομήσουν. Όπως ανέφερε, η κλίμακα της οικονομικής βοήθειας που παρείχαν οι Ηνωμένες Πολιτείες στην Ελλάδα ήταν πρωτοφανής. «Μεταξύ 1947 και 1953, οι Ηνωμένες Πολιτείες χορήγησαν 2 δισ. δολάρια στην Ελλάδα, κυριολεκτικά ανοικοδόμησαν την Ελλάδα. Αυτό ισοδυναμεί με 21 δισ. δολάρια σήμερα. Έδωσαν 13 δισεκατομμύρια σε βοήθεια στην Ευρώπη. Αυτό είναι σήμερα περισσότερα από 150 δισ. δολάρια. Η Ελλάδα έλαβε 2 δισεκατομμύρια που αντιστοιχεί σε 15% του ποσού που δόθηκε σε όλη την Ευρώπη. Φανταστείτε λοιπόν τι έλαβε μια χώρα με 6,3 εκατομμύρια ανθρώπους τότε και πόσο σημαντική ήταν» σημείωσε.
Προσέθεσε πως το σχέδιο Μάρσαλ ήρθε σε μια εποχή κατά την οποία στην Ελλάδα η φτώχεια ήταν μεγάλη, η γεωργική παραγωγή είχε μειωθεί κατά 70% και βιομηχανική της υποδομή είχε αποδεκατιστεί. Μέσω του Σχεδίου Μάρσαλ, επισήμανε, περισσότεροι από 6,5 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων και προμηθειών βοήθησαν στη διάσωση του ελληνικού λαού και επανέφεραν την ελπίδα σε μια πολύ σκοτεινή εποχή. Εκατομμύρια δολάρια σε δάνεια βοήθησαν στον εκσυγχρονισμό της παραγωγής, του εξοπλισμού και των εργοστασίων και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, συμπλήρωσε.
Η εκδήλωση, στην οποία συμμετείχε ως εκπρόσωπος του προέδρου του Κοινοβουλίου, ο βουλευτής Τάσος Χατζηβασιλείου, ο γερουσιαστής του Ροντ Άιλαντ και πρόεδρος της Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης Ελλάδος Λου Ραπτάκης, εκπρόσωποι της AHEPA και της ομογένειας σε ΗΠΑ και Αυστραλία, καθώς και της Αμερικανικής Λεγεώνας, ολοκληρώθηκε με την κατάθεση στεφάνων στο άγαλμα του Μάρσαλ.
Τάσος Χατζηβασιλείου: Οι κοινές αξίες της ελευθερίας, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου βρίσκονται στον πυρήνα της στρατηγικής συνεργασίας Ελλάδας – ΗΠΑ
Στη σημασία του Δόγματος Τρούμαν και του Σχεδίου Μάρσαλ υπογράμμισε, από την πλευρά του, ο βουλευτής Τάσος Χατζηβασιλείου, ο οποίος εκπροσώπησε στην εκδήλωση τον πρόεδρο της Βουλής. Όπως υπογράμμισε χαρακτηριστικά, το Δόγμα Τρούμαν εγγυήθηκε ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στη σωστή πλευρά της ιστορίας και διαμήνυσε πως παραμένει ακόμα, καθώς η απόφασή της να σταθεί στο πλευρό της Ουκρανίας ενάντια στη ρωσική εισβολή βασίζεται στις μακροχρόνιες αρχές και αξίες της.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριακού Μητσοτάκη στις ΗΠΑ, στέλνοντας το μήνυμα: «Οι κοινές αξίες της ελευθερίας, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου βρίσκονται στον πυρήνα της στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας και των ΗΠΑ. Η συμμαχία μας είναι ισχυρή, παραγωγική και αξιόπιστη. Είναι μια συνεργασία που διαρκεί στο πέρασμα των αιώνων».
Μιλώντας για το Σχέδιο Μάρσαλ είπε πως άλλαξε τον ρου της ιστορίας στην Ελλάδα και στην Ευρώπη γενικότερα και τόνισε: «Υπήρξε ο ακρογωνιαίος λίθος των ευρωατλαντικών σχέσεων. Και σήμερα, 75 χρόνια μετά την ομιλία του Τζορτζ Μάρσαλ στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, είναι τόσο κρίσιμο όσο ποτέ να θυμόμαστε την ιστορική αυτή στιγμή, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες ανέλαβαν την ευθύνη και ένα διεθνή ρόλο. Ήταν μια εποχή που ο κόσμος αντιμετώπιζε τεράστιες προκλήσεις και η παρέμβαση της Αμερικής έβγαλε την Ευρώπη από την άβυσσο των μεταπολεμικών δεινών» ανέφερε στην αρχή του χαιρετισμού του ο γραμματέας της Διαρκούς Επιτροπής Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής. Συνεχίζοντας στο ίδιο μήκος κύματος, ο κ. Χατζηβασιλείου τόνισε πως ο αντίκτυπος του Σχεδίου Μάρσαλ ήταν πραγματικά ανυπολόγιστης αξίας. Όπως είπε, το Σχέδιο δέσμευσε περισσότερο από το 10% του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού των ΗΠΑ εκείνη την εποχή και ανήλθε σε σχεδόν 3% του ακαθάριστου ΑΕΠ των ΗΠΑ. Επίσης, επισήμανε πως ήρθε σε μια εποχή που η μεταπολεμική Ευρώπη αντιμετώπιζε μεγάλες προκλήσεις. Φτώχεια, πείνα, κακουχίες και κατεστραμμένες υποδομές ήταν κοινός τόπος σε όλη την Ευρώπη.
Περαιτέρω, εστίασε στον αντίκτυπο του Σχεδίου Μάρσαλ στη χώρα μας. «Η Ελλάδα, ένας ιστορικός σύμμαχος των ΗΠΑ, επωφελήθηκε με σχεδόν 2 δισ. δολάρια από αυτό το πρόγραμμα. Ένα τεράστιο ποσό για την εποχή που ισοδυναμούσε με 4 φορές του προπολεμικού ετήσιου εθνικού εισοδήματος και ήταν το υψηλότερο κατά κεφαλήν ποσό που έλαβε σε σχέση με οποιοδήποτε άλλη ευεργετούμενη ευρωπαϊκή χώρα» σημείωσε.
Σκιαγραφώντας την Ελλάδα που έβγαινε από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, είπε πως είχε πληγεί σοβαρά από τον καταστροφικό πόλεμο. «Η αγροτική παραγωγή είχε μειωθεί κατά 70%, οι βιομηχανικές υποδομές είχαν υποστεί απώλειες 80%, το 25% των κτιρίων ήταν κατεστραμμένα ή ερειπωμένα, οι δρόμοι είχαν καταστραφεί, 1 εκατ. άνθρωποι ήταν άστεγοι και το νόμισμα ήταν εξαιρετικά υποτιμημένο». Επικαλούμενος τον τότε υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζορτζ Μάρσαλ, η πολιτική αυτή κατευθυνόταν «κατά της πείνας, της φτώχειας, της απελπισίας και του χάους».
Επίσης, ο Τάσος Χατζηβασιλείου επισήμανε πως το Δόγμα Τρούμαν ήταν ζωτικής σημασίας για να μπορέσει η Ελλάδα να ξεφύγει από τη σκιά του ολοκληρωτικού κομμουνισμού. «Εν μέσω της ανόδου του κομμουνισμού και των προσπαθειών της Σοβιετικής Ένωσης να παρέμβει και να θέσει υπό την επιρροή της ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ελλάδα, ο πρόεδρος Τρούμαν διαβεβαίωσε ότι οι ΗΠΑ θα παρείχαν κάθε είδους βοήθεια σε όλα τα δημοκρατικά έθνη. Το σχέδιο απέτρεψε ένα περιφερειακό ντόμινο, το οποίο θα άλλαζε τη δημοκρατική κληρονομιά της Ευρώπης» ανέφερε.
Καταληκτικά, εξέφρασε ευγνωμοσύνη στις ΗΠΑ για τον «δύσκολο ρόλο» που ανέλαβαν «και με γενναιοδωρία συνέβαλαν στη διάσωση της τότε Ευρώπης και διασφάλισαν την ειρήνη και την ευημερία για τις επόμενες δεκαετίες».
Λου Ραπτάκης: Δεν προκειται να σταματήσουμε να χτίζουμε γέφυρες μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ
Στη σημασία η κληρονομιά που άφησε για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις το Δόγμα Τρούμαν να συνεχιστεί και σήμερα, ανέδειξε ο γερουσιαστής και πρόεδρος της Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης Ελλάδος, Λου Ραπτάκης. «Ο Ελληνισμός, το ελληνικό πνεύμα είναι στις καρδιές μας, γι’ αυτό δουλεύουμε τόσο σκληρά για να χτίσουμε αυτές τις γέφυρες, είτε πρόκειται για το εμπόριο, την εκπαίδευση, την άμυνα, τις επενδύσεις και δεν πρόκειται να σταματήσουμε, αυτό είναι το μήνυμά μας» τόνισε ο Λου Ραπτάκης στον χαιρετισμό του για την 75η επέτειο του Δόγματος Τρούμαν και του Σχεδίου Μάρσαλ.
Δημήτρης Μάνωλης
